Economische crisis en beeldspraak

Onze economie verkeert al jaren in zwaar weer. Deze bekende uitdrukking bevat een metafoor die je vaak ziet als het gaat om het beschrijven van de economische crisis. Men gebruikt dan woorden die te maken hebben met verslechterende of verbeterende weersomstandigheden. Ook een term als het economisch klimaat past bij deze beeldspraak. Wat voor soort vergelijkingen worden momenteel nog meer gebruikt in de politieke commentaren in de krant als het gaat om economische problemen?

De vergelijking met sportieve activiteiten wordt regelmatig gemaakt: de regering heeft een hindernisbaan met vele barrières en hordes voor zich liggen. We moeten dus nog maar zien of dit kabinet de eindstreep haalt. Er is zelfs sprake van een gevecht: zo sprak minister van Financiën Dijsselbloem over de Miljoenennota van september 2013 in termen van een worsteling. In de Troonrede van koning Willem-Alexander kampt Nederland met een crisis. Er valt dus duidelijk veel tegenslag te overwinnen voor ons land.

Gaat het goed met ons land, dan spreekt men van een bloeiende economie, waarvan de export groeit. Maar op dit moment spreekt men niet van groeien, bloeien of floreren maar van een krimpende economie. De economie wordt zelfs beschreven als een zieke patiënt. Als de economie achteruit gaat, hebben we een financiële en economische crisis en een depressie. Het kabinet is de dokter die moet snijden in de uitgaven. Er zijn grote ingrepen nodig bij Defensie. Men vindt wel dat de bezuinigingen voor iedereen dragelijk moeten zijn. Uiteraard streeft ons land ernaar dat de economie zal herstellen en weer gaat groeien tot deze gezond en krachtig is.

Het woord crisis zelf komt uit het Oudgrieks en heeft een neutrale betekenis. Crisis staat voor het moment waarop je een belangrijke beslissing neemt die bepalend is voor de toekomst. De negatieve lading die het woord later kreeg is dat het op medisch gebied ging verwijzen naar het hoogtepunt van de koorts bij een patiënt. Werd de crisis bereikt, dan was het de vraag of de patiënt het zou overleven of niet. Als je de krant erop naslaat, zul je snel zien dat bovengenoemde medische, sportieve en militaire metaforen voor de economie lang niet de enige zijn die je tegenkomt. Zo wordt de economie ook nog beschreven in termen van een zware reis, een natuurramp en een zware last.