Een van de grote risico's van het vertalen tussen twee talen die op elkaar lijken, is om precies in die val te lopen: wanneer twee woorden heel erg op elkaar lijken is het gemakkelijk om (soms foutief) aan te nemen dat het woord hetzelfde betekent. Dit is niet altijd het geval! Sterker nog, soms is de betekenis van een woord in de ene taal totaal anders dan de betekenis in een andere taal. Het woord 'gift' is hier een uitstekend voorbeeld van.
Het woord gift stamt af van het Proto-Germaanse woord 'giftiz' en de algemene betekenis daarvan was 'iets aan een ander geven of toedienen'. Voor Nederlanders is een gift een (meestal geldelijke) donatie aan een ander. Het erg gelijkende woord 'gif' overigens vindt haar oorsprong in dezelfde stam. Vandaar dat het woord 'vergeven' in het Nederlands op twee manieren kan worden geïnterpreteerd: een daad van pardonneren (andermans fouten door de vingers zien) of de daad van iemand gif toedienen. De Britten gebruiken het woord 'gift' echter om aan te geven dat iets ofwel een geschenk is (net als het Nederlandse woord) ofwel om aan te duiden dat iemand een aangeboren talent heeft (waarvoor wij het woord 'gave' zouden gebruiken). In Scandinavische talen echter, betekent het woord ‘gift’ ofwel ‘vergif’, of het betekent 'getrouwd zijn'. Het mag duidelijk zijn dat vergissingen in de vertaling van deze concepten pijnlijk kan zijn! Kort samengevat heeft het Proto-Germaanse woord 'giftiz' dus geleid tot vier totaal verschillende betekenissen: 1) trouwen of getrouwd zijn, 2) vergif (het toedienen of de stof zelf), 3) iets geven aan een ander als geschenk en 4) een aangeboren talent bezitten. Hieruit blijkt hoe riskant het kan zijn voor vertalers om woorden als deze, die in beide talen voorkomen, onvertaald te laten. Denk aan Socrates, die werd veroordeeld de vergifbeker te drinken en zichzelf zo te vergeven. Of wanneer iemand je een drankje aanbiedt als gift.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten